ตามวิถีชนบทของประเทศไทยการหุงหาอาหารยังคงใช้ไม้ฟืน กับ ถ่านไม้เป็นหลักถึงแม้ว่าทุกวันนี้แก๊สหุงต้มจะเข้ามามีบทบาทในชีวิตประจำของเรามากอยู่แล้ว แต่การใช้ไม้ฟืน กับ ถ่านไม้ก็ยังไม่หมดไปเสียทีเดียว แต่ในปัจจุบันก็หาคนเผาฟืนเพื่อใช้เป็นถ่านในการหุงหาอาหารได้ยากอยู่เหมือนกันเพราะวิถีชีวิตที่เปลี่ยนไป ความสะดวกสบายที่เข้ามา จึงทำให้ผู้ประกอบอาชีพเผาถ่านขายก็หายไปตามกาลเวลา
วันนี้จะนำเสนอเรื่อง การเผาถ่านด้วยตนเองแบบง่าย ๆ ใครก็ทำได้เพื่อแต่จะต้องเตรียมวัสดุดังนี้
– ถังน้ำมันขนาด 200 ลิตร จำนวน 1 ถัง
– ท่อใยหิน ขนาด ยาว 1 – 1.5 เมตร 1 ท่อ
– ข้องอใยหิน ศูนย์กลาง 4 นิ้ว
– อิฐบล็อก 4 ก้อน
– ดินเหนียว
– แกลบดำ
– ดินหรือทราย
– ไม้ไผ่ ยาวอย่างน้อย 5 เมตร
– ถังพลาสติกทรงสูง
ขั้นตอนการทำเตาถ่าน ประกอบด้วย
การนำเอาถังน้ำมัน 200 ลิตรตัดฝาด้านใดด้านหนึ่งออกเพื่อให้เปิดปิดได้ จากนั้นให้เจาะรูฝาที่ทำการตัดออกขนาด สี่เหลี่ยมจัตุรัส 20 x 20 ซ.ม. อีกด้านให้เจาะรูกลม ๆ เส้นผ่าศูนย์กลาง ประมาณ 4 นิ้ว
จากนั้นนำถังไปวางไว้บนพื้นทรายที่ทำการปูไว้แล้วซึ่งจะมีขนาดเท่ากับความกว้างและความยาวของถัง นำท่อใยหินกับข้องอใยหินไปประกบกับรูที่เจาะไว้ด้านหลังเพื่อเป็นปล่องควัน
ใช้ดินเหนียวผสมกับแกลบดำประสานรอยต่อ นำดินเหนียวไปโปะถังทั้งสามด้าน โดยควรจะมีความหนาประมาณ 30 ซ.ม. จะได้รักษาอุณหภูมิภายใน ต่อไปเอาเหล็กเส้นยาวประมาร 30 ซ.ม. 2 เส้น วางไว้ตามแนวขวางหลักด้านหน้าและด้านหลัง
นำไม้ฟืนที่เตรียมไว้ไปวางตามแนวยาวของถังจนเต็ม ปิดฝานำอิฐบล็อกเรียงไว้หน้าถังประสานรอยด้วยดินเหนียวและแกลบดำอีกครั้ง สำหรับขั้นตอนในการเผา จะทำการจุดไฟบริเวณหน้าเตาค่อย ๆ ใส่ฟืนลงไปเพื่อให้ความร้อนกระจายเข้าไปและเอาความชื้นและอากาศเย็นออกไป
ใส่เชื้อเพลิงเข้าไปเรื่อย ๆ จนอุณหภูมิภายในอยู่ที่ 200 – 250 องศาเซลเซียส สังเกตบริเวณปากปล่องจะมีควันสีขาวลอยขึ้นมาในขั้นตอนนี้
หลังจากเผาไปสักพัก บริเวณปากปล่องจะมีสารสีดำหรือที่เรียกกันว่ายางไม้ เป็นช่วงที่จะเริ่มเก็บน้ำควันไม้ได้ดีที่สุด ต่อไปสังเกตสีของไฟจากสีเทาให้กลายเป็นสีน้ำเงินอุณหภูมิในเตา 400 – 500 องศาเซลเซียส ใช้เวลาในขั้นตอนนี้ประมาณ 3 ชั่วโมง
หลังจากนั้นสังเกตไฟจากสีน้ำเงินเป็นสีฟ้าแสดงว่าฟืนในเตากลายเป็นถ่านแล้ว และเมื่อควันสีฟ้าอ่อนลงจนหมดไป แล้วจะเปลี่ยนเป็นสีใส แสดงว่าไม้ที่อยู่ในเตาถ่านนั้นหมดไป ให้ปิดหน้าเตาด้วยดินเหนียวอีกประมาณ 1 ชั่วโมง เมื่อครบแล้วก็เอาออกมาทิ้งไว้ประมาณ 1 คืน เพื่อให้ถ่านดับสนิทและนำมาไว้ในที่ล่วงเพื่อป้องกันการลุกมาเป็นไฟอีก
